Z bandżolą przez życie
W serii biografii artystycznych wydawnictwa Prószyński i S-ka pokazała się nie tak dawno książka poświęcona Stanisławowi Grzesiukowi, najczęściej kojarzonemu z wykonywaniem piosenek warszawskiej ulicy. Bartosz Janiszewski udowadnia jednak, jak niesprawiedliwe i niepełne byłoby to przyporządkowanie. Do II wojny i zajęcia Warszawy przez Niemców życie Grzesiuka biegło torem dość typowym dla chłopaka z Czerniakowa: bieda, kombinowanie, szukanie jakiegoś miejsca dla siebie. Wojna to zmieniła: Grzesiuk dostał się do obozu koncentracyjnego, który przetrwał dzięki przede wszystkim umiejętności grze na bandżo i śpiewaniu piosenek. Krótkie życie Grzesiuka rozłamało się na trzy części: obóz – bandżo – pisanie. Na bandżoli miał wyrysowaną Myszkę Miki i ...
Człowiek 2.0
W matematyce osobliwość jest nieskończonością, w astrofizyce mówi się o niej w kontekście czarnych dziur. W ujęciu Raya Kurzweila, futurologa z Ameryki, osobliwość to stan cywilizacji, który osiągniemy w latach 40. XXI wieku. Wskutek wykładniczego rozwoju informatyki i innych dziedzin dojdzie do powstania tzw. silnej sztucznej inteligencji (czyli przewyższającej ludzką) i skierowania cywilizacji na nowe tory. Pierwsza superinteligentna maszyna będzie zarazem ostatnią stworzoną przez człowieka, ponieważ od tej pory ster przejmą właśnie takie maszyny. Z czasem dojdzie do zinformatyzowania całej planety, a później i Wszechświata, co jest jego ostatecznym przeznaczeniem. „Nadchodzi osobliwość” to kompilacja kilku książek i artykułów Kurzweila, w których ...
Dynastie
Ian McDonald wyspecjalizował się w geograficznym podejściu do fantastyki: wybiera sobie jakiś kraj, na przykład Indie, Turcję czy ostatnio Brazylię, dowiaduje się o nim ile można, po czym osadza tam akcję swojej powieści. W powieści „Brazyl” dało to bardzo dobre rezultaty, oczywiście po wzmocnieniu sprawy pomysłami, wizją przyszłości, ciekawą akcją i godną uwagi formą pisarską. W powieści „Luna: nów” miejscem akcji jest Księżyc i już od pierwszych zdań widać, że obcujemy z wizją cywilizacji szokująco odmienną od stereotypowych wyobrażeń. Nie ma tu Księżyca „statycznego”, po którym w zwolnionym tempie podskakują astronauci w bufiastych skafandrach. Grupka nastolatków odbywa swój Bieg Księżycowy – ...
Saga rodu Gradowów
Jak się zemścić na znienawidzonym stalinizmie, który zmarnował życie rodzicom, rozproszył rodzinę, naznaczył nieusuwalnym stygmatem cierpienia za urojone winy? Najlepiej go opisać – tak uczynił Wasilij Aksionow, syn Eugenii Ginzburg, która cudem przeżyła łagry na Magadanie. Poruszający opis spotkania matki z synem został zawarty w jej wspomnieniach „Stroma ściana”. Matka sterana przeżyciami, syn prawie dorosły, widzą się po raz pierwszy od jego dzieciństwa. Powieść „Pokolenie zimy”, będąca pierwszym tomem trylogii, obejmuje lata od 1925 („rok rewolucji”) do słynnych czystek stalinowskich w przededniu II wojny. Jej tematem są dzieje członków rodziny Gradowa, znakomitego chirurga moskiewskiego, którzy w tych trudnych czasach radzą sobie ...
Lewa ręka Stalina
W serii Oblicza Zła, grupującej biografie największych zbrodniarzy w dziejach ludzkości, przyszła pora na Ławrientija Berię. To dopiero drugi z areopagu sowieckich rzezimieszków (hitlerowcy byli już w serii reprezentowani czterema nazwiskami), za to książka o nim jest imponująca objętościowo: ze skorowidzem tysiąc stron! Cieńsza była nawet biografia Stalina. Za to na okładce książki o Himmlerze jego nazwisko wybito nie wiedzieć czemu złotymi literami. Beria był dotąd wśród historyków zaklasyfikowany jednoznacznie: jako oprawca na masową skalę, kierowany przez Stalina, sprawnie parał się mokrą robotą, którą prawdopodobnie uważał za konieczność historyczną. Francuska sowietolożka Thom w swoim dziele koryguje ten obraz: analizując nowe dokumenty ...
Folwark zwierząt
„Prawie 60 milionów sprzedanych egzemplarzy”, woła wydawca z okładki. Tamże informacja, że w 2000 roku „Publishers Weekly” ogłosił „Pajęczynę Charlotty” najlepszą powieścią dla dzieci wszech czasów. Książka pochodzi z roku 1952 i opiewa losy Wilusia, młodego wieprzka, który zamiast podzielić los swych braci i sióstr, czyli skończyć na stole jako szynki i balerony, zdobył sobie taką pozycję w gospodarstwie pana Zuckermana, że nie musiał obawiać się o swą przyszłość. Scena otwierająca książkę zaiste mrozi krew w żyłach: oto ojciec łapie za siekierę i zmierza do chlewika, gdzie właśnie oprosiła się maciora. Jedna ze świnek, cherlawa i anemiczna, ma podobno nikłe szanse ...
