Ostatecznej redakcji OTW – ogólnej teorii względności – Einstein dokonał pod koniec listopada 1915 roku, obchodzimy więc stulecie jej istnienia. Układ dziesięciu równań splecionych nieliniowo należy do najświetniejszych osiągnięć nauki, a przez te wszystkie lata teoria ujawniła rzadko spotykaną cechę: nieustannie wynikają z niej nowe konsekwencje. Pedro Ferreira, astrofizyk z Cambridge, napisał biografię OTW: jak powstała, jak się rozwijała, jak reagowała na nowe odkrycia astrofizyczne i kosmologiczne. Przez sto lat pozostawała niezmieniona, ale obecnie obserwujemy kryzys. Jeśli jest poprawna, mamy Wszechświat z ciemną materią i rozpychającą go ciemną energią, a tylko 4 procent stanowi zwykła materia „świecąca”, którą znamy. Ale być może dochodzimy właśnie do granic obowiązywania OTW i pora na jej następczynię.
Książka napisana jest klarownie i z uczuciem, a przy tym rzetelnie; autor, choć zaangażowany emocjonalnie po stronie OTW, punktuje jej niedostatki, które uczeni próbują naprawić. Sam Einstein od początku uważał OTW za teorię niepełną. Jedna z dzisiejszych koncepcji polega na rozmontowaniu kluczowego pojęcia Einsteina, czyli czasoprzestrzeni; być może nic takiego nie istnieje.
Ferreira uważa jednak, że OTW się obroni, a wiek XXI będzie okresem jej świetności, tak jak w wieku XX tryumfy święciła teoria kwantowa. Autor czyni analogię z planetą Wulkan, która miała krążyć blisko Słońca i wyjaśniać dryf Merkurego. Nie ma i nie było Wulkana; podobnie w OTW zbędne są być może ciemna materia i ciemna energia, a także struny, pętle i inne dziwolągi wymyślane by wyjaśnić co grubsze paradoksy. Nie nowych powoływanych doraźnie bytów potrzeba fizyce, lecz nowych pomysłów, teorii i obliczeń. OTW obroni się sama i nieraz jeszcze pokaże swój potencjał, zapewnia Ferreira.
„Teoria doskonała” to jakby podróż przez dwudziestowieczną astrofizykę i kosmologię, widzianą z perspektywy OTW. Wydaje się, że książka została napisana nie tylko dla uczczenia okrągłej rocznicy, ale przede wszystkim jako zapowiedź nowych wspaniałych rzeczy, jakie na naszych oczach wkrótce rozegrają się w fizyce.
