Moda, wiara i fantazja to dziwne kategorie jak na dzieło poświęcone naukom ścisłym. A jednak w książce (księdze – ponad 800 stron!) Rogera Penrose’a, światowej sławy fizyka, matematyka i kosmologa, w pełni się uzasadniają. Moda dotyczy teorii strun, na której Penrose nie pozostawia suchej nitki i dziwi go bardzo, że środowisko fizyków bezkrytycznie podąża w tym kierunku. Wiara z kolei dotyczy wielu aspektów teorii kwantowej, którą Penrose uważa za niepełną i w tym upatruje źródeł trudności z pożenieniem kwantów i grawitacji.
Fantazja zaś to termin wybrany chyba z asekuracji – Penrose dyskutuje tu problemy kosmologiczne dotyczące multiversum, czarnych dziur i Big Bangu. Pewne teorie wydają mu się wątpliwe nie dlatego, że są szalone, ale dlatego, że są za mało szalone. Przedstawia preferowaną przez siebie teorię twistorów, acz jakby z mniejszym entuzjazmem niż jeszcze parę lat temu, bo i tu pojawiły się zawiłe problemy. Za to oświadcza wprost, że nie wierzy w inflację we wczesnym Wszechświecie, sugeruje nawet, że specjaliści z tej dziedziny – podobnie jak strunowcy – zorientowali się już, że ich teoria robi bokami. Penrose omawia też własne pomysły na rozwiązanie kluczowych problemów kosmologicznych, np. konforemną kosmologię cykliczną (CCC), która jako teoria naukowa ma być podatna na falsyfikację
Siłą Penrose’a jest matematyka, a także wnikliwe pochylanie się nad szczegółami, nad którymi inni przechodzą do porządku dziennego. Wynajduje dyskusyjne fragmenty teorii, co do których wszyscy milcząco się zgadzają, analizuje je i wykazuje, że założenia nie są tak oczywiste jak się wydaje. Jako matematyk z wykształcenia , a fizyk z wyboru nie obawia się, że kolejny wzór spowoduje spadek sprzedaży jego książki o połowę. „Moda, wiara i fantazja” jest nimi dosłownie naszpikowana – ale książek tego autora nie czyta się dla relaksu. Ten, kto przez nie przebrnie, otrzymuje w nagrodę poczucie, że zanurzył się w świecie wielkiej nauki i uczestniczył w dyskusji o jej wielkich ideach. Był też partnerem w rozmowie z jednym z największych umysłów naukowych przełomu XX i XXI wieku.
