Nikita Pietrow jest rosyjskim historykiem i obrońcą praw człowieka, wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia „Memoriał”. Polacy mają wiele do zawdzięczenia jego uczciwości i pasji do odkrywania prawdy o zbrodniach stalinowskich, poszukiwaniom w archiwach KGB i KPZS i pracom naukowym. Wielu historykom z Rosji realizującym rządową politykę kształtowania historii należałoby Pietrowa stawiać za wzór.
Książka „Psy Stalina” nie traktuje, jak można by mniemać, o upodobaniach kynologicznych sowieckiego satrapy, lecz o katach, którzy na jego zlecenie mordowali i torturowali w celu wydobycia zeznań. Pietrow idzie od samej góry, od Jagody, Jeżowa i Berii przez ich zastępców i co bardziej prominentnych śledczych NKWD aż po słynnego Błochina i siedmiu zakapiorów tworzących jego komando. To właśnie oni rozstrzeliwali jeńców polskich z Katynia: pierwszego dnia 343 osoby, ale potem szef zażądał, by dostarczać nie więcej niż 250 osób dziennie. Przy bezpośrednim udziale Błochina rozstrzelano wtedy 6311 jeńców. Pietrow oblicza Błochina na jakieś 10 tysięcy osobiście rozstrzelanych – małe miasteczko wyprawionych do nieba.
Do tej krwawej roboty Błochin stawał odpowiednio odziany: zakładał czapkę, fartuch i rękawice do łokci, wszystko skórzane i w kolorze brązowym, żeby nie było widać plam krwi. Po robocie oprawcy myli się do pasa wodą kolońską, żeby usunąć woń krwi i prochu. Po całym dniu pili na umór. Niektórzy nie wytrzymywali psychicznie i szybko umierali albo dostawali pomieszania zmysłów. Bywało, że rozstrzeliwali swoich kolegów z branży; np. Błochin osobiście rozstrzelał Jeżowa.
Jeśli chodzi o tortury, to należało do nich przede wszystkim bicie. Wielu przesłuchiwanych w ten sposób zostało zatłuczonych na śmierć. W dobrym tonie było bić i maltretować osobiście, np. przy okazji nadzorowania śledztwa, aby dać odczuć szeregowym enkawudzistom, że „szarża” nie brzydzi się ich pracy, a także solidaryzuje się z nimi w ich dziele. Wytypowanych przez Stalina więźniów zabijano w pozorowanych bójkach, a żonę marszałka Kulika, która podobno kiedyś odrzuciła awanse Stalina, porwano z ulicy i po krótkim przetrzymaniu w więzieniu rozstrzelano. Przez cały czas trwania owego „śledztwa” oficjalnie poszukiwano jej jako zaginionej.
Te okrutne i cyniczne morderstwa nazywano „zadaniami operacyjnymi”. „Takie myślenie jest do dzisiaj typowe dla następców stalinowskiej bezpieki”, pisze Pietrow. „Wystarczyło nazwać coś ‘operacją specjalną’ i od razu jakby przestaje to być zabójstwem.” Stalina w żargonie katów nazywano „instancją”. Z rozkazami „instancji” nie było dyskusji, chyba że ktoś chciałby natychmiast dołączyć do rozstrzeliwanych.
Pietrow wiele miejsca poświęca życiorysom katów stalinowskich. Uderzające jest, że pochodzili w większości z rodzin żyjących w nędzy, nie mieli fachu ani wykształcenia – wyjątkiem był tu doskonale wykształcony Mierkułow. Na zdjęciach są to przeważnie zakazane mordy – ale nie wszystkie. Specjalnie pokazano, jak ewoluowało oblicze Włodzimierskiego, który dowodził jednostką specjalizującą się w wyprawianiu na tamten świat metodami chemicznymi. Z polskich spraw mamy oczywiście Katyń, ale i obławę w Puszczy Augustowskiej, w wyniku której w nieznanym do dziś miejscu rozstrzelano kilkuset AK-owców. Pietrow osobiście odnalazł dokument, który ujawnia, kto był za akcję odpowiedzialny; pomimo tego Rosja po dziś dzień utrzymuje, że żadnych materiałów na ten temat nie posiada.
Książce zmieniono tytuł z oryginalnych „Katów Stalina” na „Psy Stalina”, zaś okładkę ozdobiono wizerunkiem dwóch poczciwych dobermanów. Zaiste, pogoń wydawców za bestsellerami przybiera niekiedy formy groteskowe. A przecież z „Gorliwych katów Hitlera” Goldhagena nikt jakoś nie odważył się zrobić „Psów Hitlera”.
