|
Topór w stopieOd nowego roku wizg pił unosi się nad Polską, a drzewa są walone z jakąś niepojętą zaciekłością, by nie rzec: z furią. Nowelizacja głupiego prawa niewiele zmieniła, co najwyżej więcej kopert pójdzie pod stołem za zezwolenia na wycinkę wydawane przez gminy. Drzewa zostały potraktowane jak najgorszy wróg. |
|
MatkaPrzyjechałem na jej wezwanie 4 grudnia. Już wcześniej, w listopadzie, było wiadomo, że zdrowie matki szwankuje. Pojechaliśmy wtedy do lekarki, zrobiliśmy badania. Wyniki są dobre jak na ten wiek, powiedziała lekarka. Matka miała skończone 90 lat. |
|
Higiena jamy mózgowejLatorośl moja Berenika skończy niebawem 10 lat. Nie chcę powiedzieć, że czytać razem zaczęliśmy drugiego dnia po jej przyjściu na świat; w każdym razie stało się to dość wcześnie. Nie przejmowałem się, czy rozumie, o czym czytamy, bo odpowiada mi pogląd, że małe dziecko słucha najpierw melodii języka, a dopiero później łapie sens. Czytaliśmy nie na czas, ale do końca rozdziału albo do momentu, kiedy jej uwaga zaczynała odjeżdżać i małe oczka kleił sen – bo działo się to głównie wieczorami, przed spaniem. Tak zostało po dziś dzień, przy czym czytania są teraz dwa: jak ja odwalę swoje, matka zaczyna drugą turę po angielsku. |
|
Konwicki i Wnuk-LipińskiNiewiele łączyło tych dwóch robotników pióra oprócz tego, że zmarli mniej więcej w tym samym czasie, krótko po Nowym Roku 2015. Może także wspólny był im sposób obrazowania niektórych swoich pomysłów, gdy sięgali po motywy z fantastyki. Trylogia Apostezjonu i „Mała apokalipsa” pochodzą z tej samej parafii. |
|
Feuerbach w lesieZa oknem zima niemrawo próbuje sobie przypomnieć o swych powinnościach, a ja chciałbym opowiedzieć o pewnym zdarzeniu z wakacji. Chodząc z pociechą po lesie w okolicy miejscowości Zenonów, parę kilometrów za Wołominem, stanęliśmy nagle jak wryci. Oto na samym środku leśnej drogi, prosto w cuchnące błoto, bo niedawno padały obfite deszcze, ktoś wysypał tak na oko furmankę książek. Były to wydania z końca lat 50. i dalej, porządne w swoim czasie tomiszcza oprawne w płótno i szyte. Poddane destrukcyjnemu działaniu czynników atmosferycznych napuchły od wilgoci, okładki powyginały się we wszystkie strony, klejenia gdzieniegdzie puściły… Jakiś fanatyk mógłby próbować je ratować, ale ciężko o kogoś takiego w lesie. Cały ładunek musiał leżeć w tym miejscu przez jakiś czas i wydawał się nieodwołalnie zniszczony. Sięgnąłem po pierwszy z brzegu tom; były to akurat pisma Feuerbacha na niezłym papierze, który mógłby wytrzymać jeszcze niejedną dekadę. Sporo leżało na stercie filozofów z różnych szkół, trochę klasyki polskiej i obcej – słowem książki, z których większość wzięłaby z pocałowaniem ręki każda bibliotekarka. Nie pochodziły ze zlikwidowanej gdzieś w pobliżu biblioteki, bo nie miały stempli ani numerów, z całą więc pewnością należały do zbiorów prywatnych. Wyobraziłem sobie oświeconego gospodarza, jak wieczorami, po robocie w obejściu, usiłuje mimo klejących się powiek czytać owego Feuerbacha, w którym zagustował nie wiedzieć dlaczego. Że ma za sobą etażerkę z książkami i od czasu do czasu sięga do niej po jakiś tytuł. Żona utyskuje, żeby się opamiętał i nie tracił czasu na głupoty, ale on zawsze lubił książki, wydawały mu się przepustką do lepszego, jaśniejszego świata. Jemu się nie udało tam dostać, ale może któryś z synów zdoła dzięki nim... |
|
Sposób na NiziurskiegoW zamyśle rubryka niniejsza miała być rodzajem komentarza do rzeczywistości, ale tak się układa, że przeważnie zamieszczam tu nekrologi. Tak będzie i tym razem; miesiąc temu, 9 października 2013 zmarł Edmund Niziurski, na którego książkach , jak słyszę, chowało się nie tylko moje pokolenie, ale i młodsi, póki walec analfabetyzmu nie wyrównał wszystkiego ze szczętem. Teraz wszyscy się do Niziurskiego przyznają, opowiadają o rajach dusznych, do jakich wstępowali pod wpływem lektur jego książek i ksiąg („Księga urwisów”), a w ostatnich ocalałych księgarniach dzieł Niziurskiego nie uświadczy. Jakiś wydawca powinien się podjąć wydania dzieł zebranych, ale komu na co potrzebne takie ryzyko w dzisiejszych merkantylnych czasach. Niziurski w swych książkach dla młodzieży (bo pisał także dla dorosłych, z czego jest mniej znany) opisywał szkołę i uczniów w Polsce doby PRL-u. Jednakże takich szkół ani uczniów nie było ani wtedy, ani tym bardziej nie ma dzisiaj. Szkoła Niziurskiego jest jak gdyby uwzniośleniem PRL-owskich kombinatów („1000 szkół na tysiąclecie”), każdy uczeń ma tam osobliwe zainteresowania albo przynajmniej stara się je mieć, w oparciu o to kryterium wyłania się szkolna arystokracja. Wtedy były to nietypowe hobby, jakiś feblik, dziwna acz z jakichś powodów użyteczna w szkolnych realiach wiedza. Dziś to miejsce zajęły inne formy imponowania, jak forsa czy bryka tatusia i cała kwestia nabrała cech trywialnych. Zmagania z ciałem gogicznym u Niziurskiego urastają do rangi tytanicznych a długotrwałych zawodów, w których trzeba stosować specjalne metody, zakupione od wyższych roczników. Za dostęp do tajemnicy, jak pozorować wiedzę w ogóle jej nie mając, słono się płaci – a efekt taki, że praca choćby nad tytułowym Alcybiadesem w jednej z najgłośniejszych powieści Niziurskiego owocuje biegłą znajomością... |
