Tullis C. Onstott:  Podziemne życie. W poszukiwaniu ukrytej biosfery Ziemi, Marsa i innych planet

Życie z piekła rodem

Jeszcze do lat 70. XX wieku uważano, że podziemia, głębokie na setki metrów i kilometry – są sterylne. Od lat 80. ta opinia całkowicie się zmieniła, stopniowo w głębi Ziemi wykryto bakterie, grzyby i porosty, a nawet drapieżnego nicienia. Jak do tego doszło, opisuje geolog i mikrobiolog z uniwersytetu Princeton. Książka Onstotta obejmuje ćwierć wieku badań nad podziemną biosferą Ziemi.


Przemysław Barszcz, Joanna Łenyk-Barszcz:  Sekretny dziennik lasu

Las jako Facebook

W ostatnim czasie pojawiła się fala książek przyrodniczych, nie tylko o zwierzętach, które jako temat były modne i wcześniej. Bardziej o drzewach, o lesie, o zamieszkujących go stworzeniach. Do grupy tej należy „Sekretny dziennik lasu” dwojga autorów, ale w tekście konsekwentnie obecny jest jeden. Przemysław Barszcz to leśnik, przyrodnik zafascynowany rodzimymi borami i lasami, zanurzający się w nie z upodobaniem i spostrzegający wiele zaskakujących zjawisk.


Łukasz Lamża:  Wszechświat krok po kroku

Życie bez początku

Łukasz Lamża, doktor filozofii zajmujący się kosmologią i astrofizyką, stara się spojrzeć na te dyscypliny i ich ustalenia w sposób wszechogarniający. Taki był „Przekrój przez Wszechświat”, w którym autor zstępował od największych struktur do najmniejszych i od gigantyzmu Wszechświata do drobnych kropelek życia rozsianych po Ziemi. Podobny w zamyśle jest „Wszechświat krok po kroku”, stanowiący kompendium tego co wiemy o kosmosie i jego urządzeniu. Również tu autor przyjmuje perspektywę od największego do najmniejszego: zaczyna od Wielkiego Wybuchu, kończy na pierwotniakach.


Priyamvada Natarayan:  Mapy kosmosu. Przełomowe idee naukowe, dzięki którym odkryliśmy Wszechświat.

Nauka jako prowizorka

Najbardziej interesujące koncepcje naukowe są swego rodzaju mapami, powiada Priyamvada Nataryan w książce o kluczowych teoriach kosmologii. „Odkrywane prawdy mają charakter dynamiczny i kreślą jedynie mapę wytyczającą drogę dalszego rozwoju”. Mapa ta jest z gruntu prowizoryczna i w tym sensie prowizoryczna jest cała nauka, gdyż nowe ustalenia powodują modyfikacje teorii i całego stanu wiedzy.


Ian Stewart:  Obliczanie Wszechświata. Jak matematyka odkrywa Wszechświat

Spojrzenie matematyka

„Myślą przewodnią „Obliczania Wszechświata” jest potrzeba i zadziwiający sukces matematycznego myślenia w astronomii i kosmologii”, powiada Ian Stewart, światowej sławy matematyk, emerytowany profesor uniwersytetu w Warwick, autor mnóstwa książek o matematyce. Tym razem czytamy o matematycznym podłożu odkryć na niebie, od początku zastosowania metod naukowych przez Keplera i Newtona aż do ciemnej materii i wielkoskalowej struktury Wszechświata.


Roger Penrose:  Moda, wiara i fantazja w nowej fizyce Wszechświata

Fizyk matematyczny

Moda, wiara i fantazja to dziwne kategorie jak na dzieło poświęcone naukom ścisłym. A jednak w książce (księdze – ponad 800 stron!) Rogera Penrose’a, światowej sławy fizyka, matematyka i kosmologa, w pełni się uzasadniają. Moda dotyczy teorii strun, na której Penrose nie pozostawia suchej nitki i dziwi go bardzo, że środowisko fizyków bezkrytycznie podąża w tym kierunku. Wiara z kolei dotyczy wielu aspektów teorii kwantowej, którą Penrose uważa za niepełną i w tym upatruje źródeł trudności z pożenieniem kwantów i grawitacji.