Piękno się zdarza



Tytuł
Ewolucja piękna. Jak darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych
 
Autor
Richard O. Prum

Tłumaczenie
Krzysztof Skonieczny

Wydawca
Copernicus Center Press 2019

Cena wydawnictwa
79,90 zł
Piękno się zdarza
 

Profesor ornitologii na Uniwersytecie Yale, Richard Prum, od dzieciństwa  zwariował na punkcie ptaków. Także gdy skończył studia w tej dziedzinie, lubił zalec w gąszczu z lornetką i wypatrywać przedstawicieli jednego z 10 tysięcy gatunków wciąż obecnych na Ziemi. Niestraszne mu były błoto, insekty ni węże, których w tropikach było tyle samo, a może i więcej od ptactwa.

Prum oczywiście jest darwinistą, uznaje słuszność teorii doboru naturalnego, ale ma ją za niewystarczającą. Niezbędny jest jeszcze dobór płciowy, o którym również pisał Darwin, ale z czasem ta część jego koncepcji została zepchnięta na margines. Prum wydobywa ją na pierwszy plan i stwierdza na podstawie 40 lat zajmowania się ptakami, że równie istotny jest dobór indywidualny, a rytuały godowe ptaków nie służą tylko demonstrowaniu jurności czy zdrowia przez samce. Celem skomplikowanych tańców, stroszenia pstrokatego upierzenia,  wznoszenia skomplikowanych budowli, jak u altanników, jest uwiedzenie samicy przy wykorzystaniu jej słabości do piękna. Kryterium piękna jest istotnym czynnikiem w doborze płciowym wśród ptaków.

W swoich przekonaniach naukowych Prum lokuje się poza głównym nurtem biologii ewolucyjnej, co nie znaczy, że nie ma racji. Czemu bowiem służą owe ozdobne pióra, kunsztowne trele i łopot wydawany skrzydłami? Zmniejszają one znacznie szanse stosujących je gatunków wobec drapieżników, muszą być więc prawie tak ważne jak samo życie. Prum przedstawia te kwestie w sposób erudycyjny, a zarazem niepokojący – jakże to, więc i wśród wróbli rozgrywają się dramaty miłosne? I wśród dzięciołów zdarzają się Hamleci i Ofelie? Nie do takiej wizji natury zdążyliśmy przywyknąć.

Prum przenosi następnie swoje rozważania na wyższe gatunki: małpy człekokształtne i ludzi. W tym ostatnim przypadku udział piękna w rytuałach godowych to rzecz zwyczajna. Bale, na których panny prezentują się kawalerom, serenady śpiewane pod balkonem, kulturowe ornamenty zalotów i ślubów nikogo nie dziwią. A wszystko to ma ewolucyjny początek wśród rozświergotanej hałastry na gałęzi.

Prześlij komentarz



Reklama

Senni zwyciezcy

Książka do kupienia w Stalker Books

planeta smierci cover

Książka do kupienia w Stalker Books

Człowiek idzie z dymem - Marek Oramus

Książka do kupienia w Stalker Books

COVER bogowie lema

Książka do kupienia w Stalker Books