Jim Holt:  Idee, które zmieniły świat. Od Einsteina i Gödla po Turinga i Dawkinsa

Umysł kamienia

Okazuje się, że oprócz popularyzatorów nauki istnieje na Zachodzie kategoria pisarzy naukowych, którzy robią to samo co tamci, tylko lepiej. Ktoś taki nie tylko zna się na kwestiach, o których pisze, ale samodzielnie docieka, jaka jest prawda np. o teorii strun, odwiedza prominentnych naukowców, zadaje im wnikliwe pytania itp. Owoc tych zabiegów przedstawia w postaci książki takiej jak „Idee, które zmieniły świat”.


Bohdan Dyakowski:  Z naszej przyrody

Spis inwentarza

Bohdan Dyakowski był przed II wojną światową czołowym polskim przyrodnikiem, współzałożycielem Ligi Ochrony Przyrody. Jego prace cieszyły się uznaniem; podobno sam Miłosz zabrał z domu książkę Dyakowskiego jako jedną z cenniejszych rzeczy, gdy opuszczał Wilno. Pisałem na tych łamach o świetnej monografii „Las i jego mieszkańcy”; czas na monumentalne dzieło „Z naszej przyrody”, wydane po raz pierwszy w 1903 roku.


Richard O. Prum:  Ewolucja piękna. Jak darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych

Piękno się zdarza

Profesor ornitologii na Uniwersytecie Yale, Richard Prum, od dzieciństwa zwariował na punkcie ptaków. Także gdy skończył studia w tej dziedzinie, lubił zalec w gąszczu z lornetką i wypatrywać przedstawicieli jednego z 10 tysięcy gatunków wciąż obecnych na Ziemi. Niestraszne mu były błoto, insekty ni węże, których w tropikach było tyle samo, a może i więcej od ptactwa.


Sabine Hossenfelder:  Zagubione w matematyce. Fizyka w pułapce piękna

W naszym namiocie cuchnie

To jedna z ważniejszych książek o fizyce, jakie się u nas ostatnio ukazały. Niemiecka teoretyczka od cząstek elementarnych zastanawia się nad przyczynami kryzysu w fizyce. Są dwie jego oznaki: od 20 lat nie nastąpił przybór istotnych danych naukowych, a w dziedzinie eksperymentu fizycy doszli do ściany. Nawet wydanie 6 miliardów dolarów ma LHC – olbrzymi zderzacz cząstek – nie zmieniło decydująco tego stanu rzeczy. Odkryto wprawdzie bozon Higgsa, ale jest to daleko mniej od tego, czego się spodziewano.


Stephen Hawking:  Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania

Testament Hawkinga

To ostatnia książka wielkiego kosmologa i astrofizyka, który wielokrotnie wypowiadał się publicznie na interesujące gawiedź tematy. Zebraniem i dopracowaniem tych wypowiedzi zajmował się w ostatnim roku życia. Kip Thorne, przyjaciel Hawkinga, laureat Nobla za odkrycie fal grawitacyjnych, opisuje w przedmowie ich wspólną drogę w nauce i dzieli wielkie pytania Hawkinga na dwie grupy. Odpowiedzi na sześć z nich uznaje za głęboko zakorzenione w jego poglądach naukowych: Czy istnieje Bóg? Jak zaczął się Wszechświat? Czy da się przewidywać przyszłość i czy mamy na nią wpływ? Co znajduje się w środku czarnej dziury? Czy możliwe są podróże w czasie? Hawking odpowiadając robi wykład: stan wiedzy dzisiejszej jest taki a taki, ale nauka podróżom w czasie nie stawia barier.


David N. Schwarz:  Enrico Fermi. Ostatni człowiek, który wiedział wszystko

Nieustająca pełnia

Enrico Fermi to jeden z trzech najwybitniejszych fizyków XX wieku (obok Einsteina i Feynmana). Obszerną biografię naukowca napisał David Schwarz, który słuchając opowieści ojca noblisty z fizyki, zafascynował się legendą genialnego Włocha. Gdy w papierach po śmierci ojca znalazł teksty o Fermim, postanowił dowiedzieć się o nim więcej i rozpoczął pracę nad książką.